اسفند
همه مطالب
چای چیست و تولید چای چگونه است؟
چای و نوشیدن آن در تمام نقاط دنیا رواج دارد و از پرطرفدار ترین نوشیدنی‌ها محسوب می‌شود.
چای چیست؟
چای از لحاظ ظاهری
تولید چای (مرحله کشت)
انواع کشت چای
برداشت چای
فرآوری چای
خشک کردن چای
انواع چای
چای چیست؟
نوشیدنی چای از لحاظ علمی از گیاهی به نام کاملیا سیننسیس به دست می‌آید. این نوشیدنی با ریختن آب جوش بر روی برگ چای، تشکیل می‌شود. این نوشیدنی در ماهیت کمی تلخ وگس است.
چای سیاه و چای سبز دارای تئین، تیانین، کافئین، تئوبرومین و تئوفیلین است.
در بیشتر موارد وقتی می‌گوییم چای، منظورمان چای سیاه است. همچنین در اغلب منابع به‌دست آمده مبدا پیدایش چای از کشور های، چین و در شمال هند بوده است و قدمت این نوشیدنی به حدود پنج هزار سال گفته شده است.
تولید و مصرف چای در ایران به قرن‌ها پیش می‌رسد ولی طبق گفته‌های موجود که مربوط به سفرنامه افراد خارجی است نشان می‌دهد این نوشیدنی از حدود قرن ۱۷ میلادی تا به امروز مورد استفاده افراد قرار می‌گیرد.
از برخی فواید چای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
از بین بردن خستگی.
تقویت سیستم عصبی بدن.
افزایش دقت و تمرکز.
تحریک قلب به حرکت سریع.
چای از لحاظ ظاهری
ریشه درختچه چای به حالت عمودی و مقاوم است. درختچه چای تقریبا همیشه سبز است و در نوع پرورش یافته این درخت حدودا به دو متر می‌رسد و بلندتر از این نمی‌شود.
به‌طور حدودی عرض هر برگ چای ۲ تا ۶ سانتی‌متر و طول برگ این گیاه ۳ تا ۱۴ سانتی‌متر نیز می‌رسد.
قطر گل چای حدودا ۲ تا ۴ سانتی‌متر است، گل چای حدودا ۷ گلبرگ دارد و به رنگ سفید و یا زرد است. برگ‌های بالای چای کمی رنگ سبزتری دارد اما به پایین برگ‌هایش که می‌رسیم تیره‌تر می‌شود و برای تهیه چای تا برگ سوم انتهایی برداشته می‌شود.
برداشت دستی این محصول به صورت هر ۱۵ روز یک بار انجام می‌شود.
تولید چای (مرحله کشت)
رویش گیاه چای در مناطق دارای آب و هوای نسبتا گرم و دارای بارندگی رویش بهتری دارد.
ریشه گیاه چای باید به‌طور میانگین بیش از ۱ متر باشد.
به بیش از سه یا چهار سال زمان لازم است که طول درختچه چای به بیش از یک متر برسد و مقام شود.
از گیاهان چای، می‌توان قلمه گرفت و از قلمه‌ها در محیط‌های پرورش چای استفاده کرد. پس از این روند بعد از یک سال تا یک سال و نیم به گیاه چای ریشه‌دار تبدیل شده و می‌تواند وارد چرخه تولید شود.
ماهیت این گیاه به این گونه است که به مرور زمان، تمام فضایی که در آن کاشته شده است را فرا می‌گیرد.
گیاه چای در سال چهارم یا پنجم کاملا آماده برداشت می‌شود و تا آن زمان که قابل برداشت شود فقط شاخه‌های آن پاک‌سازی و هرس می‌شود.
انواع کشت چای
در گذشته برای کشت این گیاه فقط از بذر آن استفاده می‌شد اما حالا نیز برای کشت گیاه چای از روش‌های نام‌برده زیر استفاده می‌شود:
۱.قلمه زنی.
۲.خوابانیدن.
۳.پیوند زدن.
۴.پاجوش.
محیط مناسب برای کشت گیاه چای:
بهترین خاک برای کشت گیاه چای، خاکی است که زه‌کشی مناسبی داشته باشد و دچار آب گرفتگی نشود.
به‌طور کلی چای گیاهی گرمسیری است و دمای مناسب برای رشد چای بین ۱۳ تا ۲۳ درجه سانتی‌گراد است.
چای گیاهی‌ست که به آب‌یاری منطم و رطوبت مناسب نیاز دارد و همچنین آبی که به آن می‌رسد بهتر است دارای PHP 5.5 تا ۶ باشد.
از لحاظ میزان نور هم به نور کامل و بدون سایه نیازمند است.
در هر هکتار زمین حداقل ده هزار بوته چای کاشته می‌شود و در کشت این محصول بیشتر از کودهای ازت، پتاس و فسفر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برداشت چای
چیدن چای بیشتر به صورت چیدن دستی مرسوم است چون برداشت این گیاه با استفاده از ماشین آلات به برگ‌های چای صدمه می‌زند. بعد از رسیدن ارتفاع درختچه چای به ۱۲۰ الی ۱۳۰ سانتی‌متر آن را هرس می‌کنند تا چیدن برگ‌های آن به صورت دستی آسان‌تر باشد.
برداشت این محصول در هترین زمان در بهار و تابستان انجام می‌شود.
فرآوری چای
فرآوری گیاه با روش هایی که در زیر به آن‌ها اشاره شده انجام پذیر است:
خشک سازی.
۲.حرارت دادن.
۳.اکسیداسیون.
۴.اضافه کردن دیگر گل و گیاهان برای افزایش عطر و طعم خوش.
خشک کردن چای
امروزه در اغلب موارد چای را در دستگاه‌های خشک‌کن ریخته و این گیاه را خشک می‌کنند.
دستگاه خشک کردن چای انواع مختلفی نیز دارد که از رایج ترین آن‌ها دستگاه خشک‌کن چای کابینی است.
بدنه دستگاه این محصول معمولا از جنس عایق و از جنس پشم سنگ است.
رطوبت سنج و حرارت سنج این دستگاه کمک میکند که چای به صورت درست و به اندازه خشک شود.
فرآوری چای با بخاردهی
چای برداشت شده، به دو روش می‌تواند بخاردهی شده و مورد مصرف قرار گیرد:
۱.بخاردهی چای با دستگاه مخصوص آن.
۲.بخاردهی با ظرف آب درحال جوش و یک صفحه مخصوص بر روی آن.
مدت بخاردهی حدودا ۲ دقیقه است ولی زمان دقیق این فرآیند بستگی به زمان تغییر رنگ آن چای دارد.
در این فرآیند وقتی تغییر رنگ شروع شد و تقریبا تبدیل به رنگ زیتونی شد و همچنین برگ حالت پژمردگی پیدا کرد فرآیند بخاردهی را متوقف می‌کنند.
فرآوری چای به وسیله اکسیداسیون و تخمیر:
در این فرآیند، در واقع ما یک یک روند شمیایی را طی خواهیم کرد که در این روند نیز، رنگ چای سیاه می‌شود.
در نتیجه توضیح این روند، هر چقدر رنگ چای تیره تر باشد، نشانگر طولانی‌تر بودن روند اکسیداسیون است.
در نتیجه؛ چای سفید و سبز که قطعا به گوش‌مان خورده، دارای کمترین روند اکسیداسیون بوده‌اند.
انواع چای
مبحث انواع چای‌ها بسیار طولانی بوده و خود نیز دارای مقاله‌ای جداگانه است. اما در این قسمت به انواع آن‌ها به صورت کلی اشاره‌ای خواهیم کرد:
۱.چای سفید
۲.چای زرد
۳.چای سبز
۴.چای سیاه
۵.چای پوئر
۶.چای اولانگ
۷.چای دستی
۸.چای قرمز
و در آخر، در این مقاله به طریقه تولیدات چای، انواع چای و انواع روش‌های تولید آن، تفاوت‌های هر روش و به گیاه چای از کاشت تا برداشت پرداختیم.
با تشکر از همراهی شما تا پایان این مقاله، امید است استفاده کافی را از مطالعه این مقاله برده باشید.
